Kortrijk

Woonzorgcentrum Budalys

Nog even en terwijl u vanaf de Budabrug in Kortrijk de Dam opdraait, merkt u een mix van jong en oud op, vertoevend in het nieuwe gedeelte assistentiewoningen van residentie Budalys. Daarin mikt ontwerpbureau B2Ai, samen met hoofdaannemer Cordeel en bouwheer Zorggroep H. Hart, op beleving en betrekt het bouwteam de hele buurt in haar project. Naast het faciliteren van een vernieuwend bistro/take-away concept, schuift het team daarom een urban square in het atrium en transformeert het een beperking in bouwhoogte tot het met voorsprong ruimste dakterras van de stad.

Grootste dakterras Kortrijk summum van buurtversterkend concept: uitbreiding wzc woonzorgcampus H. Hart Kortrijk

Als het even kan, passeert u de Dam op Buda-eiland met de fiets. Stal het rijtuig vervolgens makkelijk in de knap vormgegeven fietstalling en ook u maakt in geen tijd gebruik van de innoverende faciliteiten van residentie Budalys. De fietsenstalling op zich vormt slecht een klein onderdeel in het bouwproject. Het toont wel duidelijk aan in welke mate het bouwteam in dit project aandacht heeft voor ecologi- sche maatregelen. Deze uitbreiding op de woonzorgcampus H.Hart geldt als een van de meest opvallende projecten die de investeringsgolf langs de gouden rivier in Kortrijk met zich meebrengt. “Op een toplocatie op de hoek van de Dam en de Budastraat gaat het om beeldbepalende archi- tectuur in het creatieve hart van de stad”, begint architect Dennis Delvael. “Sterke architectuur die nochtans niet van de daken schreeuwt maar geruisloos haar intrede doet in deze markante omgeving. We richtten de aandacht tenslotte in de hoofdzaak op de betrekking van de gemeenschap. Doordachte functies linken in deze opzet open minded ouderen met creatieve ondernemers en studenten die de buurt, dankzij onder meer de aanwezigheid van de Buda-fabriek, rijk is.”

Nicolas Theunis

Ecologische parel in de stad

Over het meest in het oog springende element van dit bouwwerk hoeven we niet lang te twijfelen. Of had u al eerder vier meter hoge bomen vanop een gigantisch dakterras het straatbeeld aan het water mee zien bepalen? Een dakterras van circa 500 m2 dat daarnaast plaats biedt aan enkele serres, waarneembaar vanaf de Budastraat. Oftewel top roof gardening op het uitgestrekte dakterras van Budalys met zicht op de Leie. Tussentijds is er daarbovenop ruimte voor een potje petanque op een van de twee daarvoor ingerichte velden, wat uit te rusten op een bankje onder de bomen
of gebruik te maken van de faciliteiten van de polyvalente ruimte die uitgeeft op het belevingsdak. Dergelijke beleving geeft de visie achter deze stadsinbreiding prachtig weer, niettemin het in feite is gegroeid uit een beperking opgelegd door Stad Kortrijk. “De nieuwbouw omvat de combinatie van een sokkelgebouw van drie bouwlagen met een torengebouw van vier bijkomende niveaus. De hoogbouw werd stedenbouwkundig teruggetrokken opgesteld, kijkend vanuit de Budastraat. Kortrijk houdt zich tenslotte aan het beleid dat hoogbouw beperkt in de stad waardoor voor de Budastraat geen uitzondering is gemaakt. Uiteindelijk bogen we de stedenbouwkundige randvoorwaarden om tot het meest opvallende element in deze markante uitbreiding: het dakterrras. Want niettegenstaande het dak met vernieuwende functies aan belang wint, is het nog steeds niet de opvatting het bouwdeel zomaar extra ruimte te gunnen in de optimalisatie ervan. Dit project betekende zodoende de uitgelezen kans ons te verdiepen in vernieuwende functies van de zogeheten vijfde gevel. Bovenal ma ken we ruimte voor groen en combineren we dit met belevingselementen. Met daarbij de keuze voor de inplanting van bomen tot 4 meter hoog en een green wall op dakniveau. Het zal dus niet verwonderen dat ik erg benieuwd ben naar de impact van deze ecologische insteek op de omgeving.”

Functies op buurtniveau

Bomen bovenop een dak, dat kan moeilijk anders dan bijdragen aan een meer aangename buurt. Op het dak van het sokkelgebouw bevindt zich daarnaast een lichtkoepel die net als het perceel een driehoekige vorm meekreeg. Dalen we neer vanuit deze glaspartij, dan komen we terecht op een urban square naar Londens model met subtiele straatbetegelingen. In dit hart van het gebouw trekt het bouwteam de ecologische lijn vol door en plantte er twee atriumvullende bomen. “Niettemin we uitgaan van grote open ruimtes hebben we met verschillende elementen getracht om steeds andere belevingen op het gelijkvloers te brengen. Vanop het gezellig pleintje zijn er vlotte doorgangen naar alle faciliteiten. Denk bijvoorbeeld aan de sport/fitnessruimte aan de kant van de Dam waar het gebruik van plafondhoge glaspartijen het zicht op de Leie maximaliseren.” Vanop het binnenplein komen bezoekers terecht in een ander bepalend deel waarmee de werking op buurtniveau duidelijk wordt: het vernieuwend bistro/take-away concept dat zich op de hoek van de Dam en de Budastraat situeert. “Het is een hedendaagse, trendy en creatieve opvatting van de horecabelevenis van jong en oud. Via een ruim overdekt terras en twee ingangen versoepelen we de drempel zodat elke generatie aanschuift in Bistro Budalys. Bovendien treden ze binnen voor het gedeelte naar keuze. Want het gelijkvloers omvat De Alta food shop, de take-away met gezonde voeding en Bistro Budalys voor een lekkere ‘nature’ lunch.”

Nicolas Theunis

Tweede bouwheer

Naast de vraag voor uitbreiding van BudaLys door de zorggroep, kregen B2Ai en Cordeel een tweede buurtversterkende opdracht voor de kiezen. “Het is algemeen geweten dat de stad Kortrijk zwaar inzet op haar parkeerbeleid met de intentie de auto zo veel mogelijk uit het straatbeeld te weren. De vraag van de tweede bouwheer, het parkeerbeheerbedrijf Parko AGB van de stad, valt geheel binnen deze visie. Gezien de gunstige locatie klopte het parkeerbedrijf, in een unieke joint venture met die andere bouwheer, aan met de vraag voor het faciliteren van een semi-publieke ondergrondse parking voor meer dan 200 wagens. Voor ons betekende deze tweede vraag meteen al bij de start van de bouw een eerste complexe uitdaging. Vier ondergrondse bouwlagen op een moeilijke ondergrond zoals die van het Buda-eiland, dat is best heftig.”

Strosswanden

De Stross-methode, in principe graven zonder bouwput, bleek de enige mogelijkheid in de aanleg van de ondergrondse parking. “De parking wordt ‘top-down’ gebouwd waarbij alle wanden zijn gegoten in volle grond, tot 16 meter diep, volgens het principe van slibwanden. Vervolgens werden in de grond clusterpalen geboord waarop de prefab kolommen zitten verankerd. We werkten voor de gehele bouw van de parking met systeembekisting en een ter plaatse gestorte, licht vloerplaat (een combinatie van beton met isolatieblokken). Het grote voordeel is het inperken van doorhangende balken, resulterend in een strak, naadloos plafond op alle niveaus.” Een tweede uitdaging in de bouw van deze ondergrondse parking, trof het bouwteam bij de contouren van het perceel. “Het bleek niet evident op een driehoekvormig perceel een rationele parking te bouwen. We bouwden daarom de parking volgens het principe van twee driehoeken waartussen de spiraalvormige circulatie plaatsvindt. Via deze methodiek ontstaat een logische rotatieparking die de bezoekers vlot langs alle parkeerplaatsen leidt.”

Luxeflats

De opvallende keuzes en elementen die deze uitbreiding op het woonzorgcentrum bevat, zou ons nog doen vergeten dat het hier bovenal over een groepering luxe serviceappartementen gaat. Dankzij een goede interactie met het bestaande woonzorgcentrum speelt zich voldoende zorg en dienstverlening op de achtergrond af. De eenslaapkamerappartementen bevinden zich op de eerste en tweede verdieping. De derde verdieping maakt ruimte voor een polyvalente meetinglounge, met mogelijkheden tot workshops, vergaderingen, recepties, familiefeestjes … bovendien uitgevend op een dakterras van goed 500 m² met ongeziene zichten op de Leie en op de stad Kortrijk. De drie bovenste verdiepingen zijn bestemd voor penthouse- appartementen, die met private liften bereikbaar zijn. Alle appartementen zijn voorzien van hedendaags comfort zoals domoticasystemen. “Dankzij de prominente locatie en de ligging ten op zicht van de Leie, hebben we door middel
van de driehoekige vorm getracht zoveel mogelijk flats zicht op het water te laten hebben. Elke bewoner geniet daarbovenop van een eigen, overdekt terras. Van buitenaf versteken we de verschillende niveaus in een afwisseling van de gevalafwerking in crepi met geanodiseerde aluminium stroken. De schakering van deze lichtgrijze banden tussen het witte pleisterwerk, resulteert in duidelijke schakeringen met een soms subtiele, nauwelijks zichtbare nuance. Een speelse touch in een hoofdzakelijk strak moderne architectuur.”

Nicolas Theunis

Buda minded

De architectuur van het gebouw is transparant, met aandacht voor licht, ruimtelijkheid en frisheid. Via het gebruik van sobere materialen van hoge kwaliteit gaat de nieuwe structuur een dialoog aan met de aanwezige Buda-fabriek. De dialoog tussen oud en nieuw trekt zich door naar het interieur op de benedenverdieping waar zichtbare technieken resulteren
in een industrieel aanvoelen. “Het gelijkvloers gaat uit van een open omgeving waardoor het inschuiven van een verlaagd plafond afbreuk zou doen aan dit prominente ruimtegevoel. Bovendien wilden we zoveel mogelijk elementen tonen dus waarom zouden we dan de technieken wegsteken? Ook in deze gedachtengang behielden akoestische maatregelen voldoende aandacht. Ruimtelijkheid valt of staat tenslotte met een goede akoestiek en zonder verlaagd plafond zijn er heel wat minder mogelijkheden. Uiteindelijk vonden we een akoestische spuittechniek; een soort flokkingsysteem waarmee het hele plafond wordt bedekt met zwarte papiervlokken. Resulterend in een industrieel accent dat jongeren extra warm maakt voor het gevarieerde restaurantgebeuren. Hier wordt de link met de aanpalende Budafabriek gelegd. Deze voormalige gebouwen van textielfabriek Desmet-Dejaeghere ondergingen enkele jaren geleden zelf een stevige opknapbeurt waarna ook de zorggroep er kantoren vestigde. Deze kantooromgeving geeft uit op de eerder aangehaalde fietsenstalling, waardoor het bescheiden parkeergebouw eveneens fungeert als verbindend element tussen oud en nieuw. Zodat niet enkele de bewoners van Budalys, maar de volledige omgeving profiteert van onze ecologische toevoegingen. Dat is uiteindelijk toch een bepalende gedachtegang in het nieuwe wonen in de stad”, besluit projectarchitect Dennis Delvael.